Thời gian gần đây, từ khoá “DeFi 2.0” được nhắc đến rất nhiều trong chủ đề bàn tán sôi nổi, các cuộc tranh luận của những người quan tâm đến hệ DeFi. Sau phiên bản đời đầu, liệu phiên bản nâng cấp này có bùng nổ lớn và tạo nhiều hiệu ứng tích cực trong thị trường Tài chính phi tập trung hay không ? Hãy cùng tìm hiểu những thông tin được chọn lọc qua bài viết dưới đây để đánh giá và lên kế hoạch đầu tư cho riêng mình các bạn nhé!

DeFi 2.0 Là Gì?

Decentralized Finance (DeFi) là nền tài chính phi tập trung (hay tài chính mở), nhờ tận dụng sức mạnh của blockchain, DeFi đã giúp mọi người có thể truy cập và sử dụng các ứng dụng tài chính ở bất cứ đâu, bất cứ khi nào mà không chịu sự chi phối bởi cá nhân, tổ chức tập trung quyền lực nào cả.
Về định nghĩa chính xác của DeFi 2.0 vẫn còn đang là ẩn số. Ở thời điểm hiện tại, có thể hiểu DeFi 2.0 chính là Nền tài chính phi tập trung thế hệ thứ 2 (Phiên bản nâng cấp hơn của DeFi thế hệ thứ nhất).

Trong một bản báo cáo ngắn của đơn vị nghiên cứu Delphi Digital, một khái niệm mới là “DeFi 2.0” đã được đề cập. Theo báo cáo này, các token thuộc nhóm 2.0 đang có những biến động hết sức mạnh trong thời gian gần đây, có thể kể đến như Rari Capital (RGT) và OlympusDAO (OHM).

Những Nhược Điểm Của DeFi Thế Hệ Đầu

Để hiểu được những vấn đề mà DeFi 2.0 giải quyết thì trước hết, hãy cùng điểm lại một số điểm hạn chế của DeFi thế hệ đầu:

• Khả năng mở rộng (Scalability): Phí gas đắt đỏ, thời gian chờ lâu gây ảnh hưởng lớn đến trải nghiệm người dùng.
• Thanh khoản (Liquidity): Thanh khoản được coi một yếu tố cực kỳ quan trọng của bất cứ thị trường giao dịch nào, và với DeFi, lượng thanh khoản nhìn chung còn thấp.
• Sự tập trung (Centralization): Mặc dù mang trong mình sứ mệnh trở thành nền tảng tài chính phi tập trung – một hình thức tài chính dựa trên blockchain, không phụ thuộc vào các bên trung gian tài chính trung ương như người môi giới, sàn giao dịch hoặc ngân hàng để cung cấp các công cụ tài chính truyền thống, mà thay vào đó sử dụng các hợp đồng thông minh trên blockchain, loại phổ biến nhất là Ethereum. Tuy nhiên nhiều dự án DeFi ở thời điểm hiện tại vẫn bị phụ thuộc vào quyền lực của 1 bộ phận nhỏ nào đó. Chính vì vậy, có thể nói tính Phi tập trung ở phiên bản đầu chưa thực sự được triển khai một cách triệt để hoàn toàn, vẫn còn những hạn chế làm ảnh hưởng đến sự trải nghiệm của người dùng.
• Tính bảo mật (Security): DeFi là một thị trường có rất nhiều rủi ro, việc bảo mật trong DeFi vẫn chưa thực sự nhận được nhiều quan tâm so với tầm quan trọng của chúng.
• Oracle Attack: DeFi phụ thuộc rất nhiều vào Oracle, tuy nhiên nhiều dự án vẫn không hiểu rõ và xem nhẹ việc lựa chọn Oracle để tích hợp. Kết quả là dự án phải chịu nhiều thiệt hại từ các vụ tấn công liên quan.
• Hiệu quả sử dụng vốn (Capital Efficiency): DeFi với nhiều đột phá từ công nghệ đã giúp người dùng sử dụng vốn một cách hiệu quả hơn, tuy nhiên ở thời điểm hiện tại, có một lượng lớn tài sản vẫn chưa được tận dụng mở ra nhiều tiềm năng phát triển mới cho DeFi.

DeFi 2.0 – Có Điểm Gì Khắc Phục Những Nhược Điểm Kể Trên ?

Dễ hiểu rằng, khi phiên bản nâng cấp ra đời sẽ mang trong mình mục tiêu cốt lõi chính là khắc phục những hạn chế còn tồn đọng ở phiên bản cũ. Vậy DeFi 2.0 sẽ mang đến những giải pháp gì?

Khả năng mở rộng (Scalability)

Ethereum là blockchain lập trình đầu tiên có ngôn ngữ hoàn chỉnh Turing có chức năng của hợp đồng thông minh tuy nhiên chi phí giao dịch của Ethereum lại vô cũng đắt đỏ. Điều này tạo nên rào cản vô cùng lớn để đưa tất cả phân khúc người dùng đến với Ethereum. Có thể nói Ethereum phù hợp hơn với những nhà đầu tư lớn, còn người dùng nhỏ lẻ sẽ lựa chọn đổ dòng tiền của mình về những hệ sinh thái có phí gas rẻ hơn như BSC, Polygon và Solana,…

Điều này kéo theo hạn chế vô cùng lớn đối với người chơi hệ ”DeFi”, để giải quyết được vấn đề này Scalability Khả năng mở rộng) phải được khắc phục. Và đây chính là điều mà chúng ta chờ đợi ở DeFi 2.0.

Tính phi tập trung – DAO

Phần lớn người dùng tin tưởng và lựa chọn đến với DeFi chính bởi tính phi tập trung của nó – nền tảng không chịu sự chi phối bởi cá nhân, tổ chức tập trung quyền lực nào cả. Tuy nhiên vẫn có những dự án nằm trong hệ DeFi bị kiểm soát bởi 1 bộ phận nhỏ mà chúng ta gọi theo cách dễ hiểu nhất là bên thứ 3. Điều này đã vô tình ”giết chết” niềm tin của người dùng đối với DeFi, bởi rõ ràng điều khiến nền tảng này thu hút người dùng chính là sự tự do và không bị kiểm soát với bên thứ ba, nhưng trên thực tế điều này vẫn chưa thực sự được thực hiện triệt để.

Để chấm dứt hiện trạng này, thu hút người dùng quay trở lại với DeFi, các dự án sau trên nền tảng này phải đặt tính Phi Tập Trung lên hàng đầu. Các tổ chức tự trị phi tập trung (DAO), nơi bất kỳ ai cũng có quyền biểu quyết cho sự phát triển chung, cũng đã ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ trong thời gian qua.

Tính thanh khoản – Yield

Đối với DeFi, lợi tức là yếu tố chính để thu hút lượng người dùng và dòng tiền. Các dự án mang lại càng nhiều lợi tức ( x10; x100) hay những bãi farm với APY lên đến hàng chục nghìn đô, những Airdrop khủng trị giá hàng nghìn cho tới chục nghìn USD chính là giải pháp để thu hút người dùng và dòng tiền đổ về. Lượng người dùng tăng đồng nghĩa với việc giải quyết được vấn đề tạo thêm nguồn thanh khoản cho nền tảng.

Hiệu quả sử dụng vốn

Tính đến giữa tháng 10 năm 2021, tổng giá trị tài sản khóa của DeFi đã đạt mức 224 tỷ USD và vẫn đang có xu hướng tiếp tục tăng.

Tuy nhiên vấn đề lớn hiện tại của DeFi là hầu hết số tài sản đó đều chỉ nằm yên và không được tận dụng như:

• AMM: Cho dù AMM được coi là cội nguồn thanh khoản của DeFi và thu hút rất nhiều TVL, nhưng hầu hết số tài sản được đưa vào không được tận dụng. Điều này đến từ thiết kế của AMM khiến thanh khoản không được tập trung.
• Lending: Tỷ lệ người cho vay nhiều hơn người vay khiến cho tỷ lệ tối ưu tài sản cho vay (Utilization ratio) thấp.
• Aggregator: Người dùng sau khi gửi tài sản vào các Aggregator và nhận lại Agtoken thì số token đó không thể sử dụng để làm việc khác nữa.
• Và rất nhiều yếu tố khác khiến tài sản không được tối ưu: như model farming hiện tại, tài sản không được cho vào những pool tối ưu,…

Từ những hạn chế này, các dự án đã bắt đầu phát triển sản phẩm phù hợp. Và đã có những cái tên đầu tiên thành công như Olympus DAO (OHM) hay Abracadabra (SPELL),… từ đó từng bước khởi động con sóng tiếp theo, con sóng của nhánh Capital Efficiency.

Capital Efficiency và khả năng đổi mới toàn bộ DeFi hiện tại

Capital Efficiency rất có thể sẽ là sự khởi đầu cho con sóng tăng trưởng lớn tiếp theo bởi vài dấu hiệu khá rõ ràng bổ trợ cho ý kiến này:

Tiền được đổ vào nhiều: Các hệ sinh thái liên tục ra mắt các gói Ecosystem Fund để thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái. Số tiền đó không sớm thì muộn cũng phải được deploy. Ngoài việc giúp các dự án phát triển sản phẩm, một phần nhiều cũng sẽ được dùng để làm incentive thu hút người dùng đổ tiền vào hệ sinh thái.

Model hạn chế của Liquidity Mining: Chắc nhiều anh em không xa lạ gì với việc farm, các dự án khi mới ra mắt thường có chương trình Liquidity Mining để thu hút người dùng đến sử dụng sản phẩm. Tuy nhiên đây như là một con dao hai lưỡi, chương trình Liquidity Mining với incentive có thể thu hút được người dùng và tài sản trong ngắn hạn, nhưng gần như tất cả đều đi đến một cái kết: APY giảm ⇒ Farmer xả token ⇒ Dòng tiền chuyển đi.

Hạn chế là thế nhưng model này lại đang được sử dụng trong hầu hết các dự án DeFi mới ở thời điểm hiện tại. Từ đó tạo ra một dòng tiền xấu khi người dùng chỉ chú ý đến việc farm ⇒ xả ⇒ farm ⇒ xả, chứ không có ý định đóng góp cho sự phát triển của protocol.

TVL quá được coi trọng: Nguyên nhân của tình trạng trên là do chỉ số TVL (Tổng giá trị bị khóa) quá được coi trọng và gần như trở thành tiêu chuẩn của ngành, hầu hết người dùng chỉ để ý đến TVL mà không thực sự hiểu TVL là một chuyện, việc dự án có tận dụng được số TVL để tạo ra doanh thu là một chuyện khác.

⇒ Các sản phẩm mới được ra mắt đang dần thay đổi những định kiến trên và đã có các dự án đầu tiên thành công.

Các dự án tập trung vào Capital Efficiency có khả năng sẽ đem lại cho thị trường DeFi về giải pháp mới:

• Tối ưu TVL: Việc tối ưu chỉ số TVL sẽ khiến số tài sản được đưa vào các Protocol được tận dụng hết mức có thể.
• Tạo ra dòng tiền tốt: Đem lại những dự án chất lượng, không chỉ đơn thuần là thu hút người dùng mà còn là giữ người dùng ở lại, khuyến khích họ đóng góp cho hệ sinh thái, chính là cách để tạo ra một dòng tiền tốt. Dòng tiền tốt được tạo nên sẽ giúp cho tuổi thọ của các dự án dài hơn đồng thời lớn mạnh hơn.

Những dự án đi đầu giúp cải thiện tính Capital Efficiency có thể kể đến như:

• Uniswap v3 (UNI): AMM đầu tiên tạo ra hình mẫu giúp tập trung thanh khoản, từ đó có thể tối ưu hiệu quả của việc cung cấp thanh khoản lên rất nhiều lần
• Olympus DAO (OHM): Có cơ chế swap LP token để lấy trái phiếu (Bond), giảm tình trạng farm xả và tạo ra một nguồn thanh khoản bền vững
• Abracadabra (SPELL): Chấp nhận các yield token làm tài sản thế chấp để vay stablecoin MIM, mở ra một thị trường lending mới.
• Tokemak (TOKE): Giảm Impermanent Loss (Tổn thất tạm thời) do protocol hoạt động như một market maker và điều hướng thanh khoản
• Curve (CRV) + Convex (CVX): Áp dụng Incentive + game theory để việc quản trị trong protocol diễn ra một cách tích cực và nguồn thanh khoản khổng lồ của Curve được sử dụng một cách hiệu quả hơn.
• Popsicle Finance (ICE): Giúp người dùng quản lý thanh khoản hiệu quả.
• Và còn rất nhiều model khác đang được triển khai, một số khá tiềm năng có thể cân nhắc tìm hiểu thêm như:
  • Trader Joe (JOE): Theo cơ chế AMM trên blockchain Avalanche, kết hợp giữa DEX và Lending & Leveraged Trading giúp thúc đẩy thanh khoản, thu hút thêm dòng tiền chảy vào dự án. Mặc dù chỉ mới phát hành gần đây nhưng Trader Joe (JOE) đã vượt qua Pangolin (PNG) để trở thành AMM DEX lớn nhất trong hệ sinh thái Avalanche khi TVL tháng 8 đạt 500 triệu USD.
  • Divergence (DIVER): Sản phẩm chính của nền tảng là AMM Marketplace để giao dịch quyền chọn nhị phân với các tài sản synthetic. Divergence tập trung phát triển toàn diện các sản phẩm phái sinh trong hệ sinh thái nhằm khai thác sự biến động giá của các loại tài sản. Các sản phẩm phái sinh có sự biến động mạnh trong roadmap của Divergence bao gồm các công cụ tài chính: quyền chọn nhị phân, các chỉ số phái sinh và các yield vault, cùng với các chiến lược giao dịch biến động giá. Divergence ưu tiên phát triển AMM Marketplace, sau đó là các chỉ số biến động giá và các Yield Vault.
  • BlockBank.AI (BANK): Được tích hợp công nghệ AI, dApp của BlockBank không chỉ tích hợp các ứng dụng DeFi và CeFi của ngân hàng truyền thống. Còn cho phép người dùng quản lý danh mục đầu tư một cách tốt hơn, thông qua AI.

Tiềm năng Của DeFi 2.0?

Có thể nói nếu DeFi 2.0 có thể thực hiện những giải pháp và khắc phục các nhược điểm mà DeFi thế hệ đầu đang tồn tại, thì DeFi phiên bản nâng cấp chắc chắn sẽ làm nên được điều lớn lao hơn so với phiên bản trước đó của chính nó.

Tuy nhiên, ngoài những ưu điểm, những nhược điểm như : stablecoin và bonding DAO hiện tại vẫn chưa là những khái niệm “có tên tuổi nổi bật”, chưa có điều gì có thể đảm bảo được chúng sẽ phát triển và bùng nổ trong tương lai. Bởi, stablecoin hiện bị thống trị quá rõ ràng bởi Tether và vẫn chưa có nhiều chuyển biến quá lớn trong tư duy nắm giữ stablecoin của phần lớn người dùng.

Bonding DAO thì là mô hình có tính cách tân, dùng lý thuyết trò chơi để quản lý hệ thống và đảm bảo mọi người hướng đến trường hợp win-win cho tất cả. Tuy nhiên, lượng token nắm giữ của các cá nhân, tổ chức tham gia thì không quá rõ ràng, vì vậy rủi ro dump token và thao túng hệ thống vẫn là rất lớn.

Bởi vậy thời gian, sẽ là yếu tố chính để trả lời cho câu hỏi DeFi 2.0 liệu có tốt hơn DeFi 1.0 hay không. Sau khi tích luỹ nhiều trải nghiệm, việc đánh giá về xu hướng mới mới có thể được đúc kết một cách khách quan. Ngay cả phiên bản nâng cấp, cũng rất có thể tồn tại những nhược điểm của riêng nó. Dù vậy, với những thông tin đã được cung cấp trên, chúng ta hoàn toàn có thể hy vọng rằng DeFi sẽ bùng nổ hơn trong tương lai tới!

Đừng quên đăng ký và tham gia các nhóm channel của Kenhbit dưới đây để được thảo luận cùng các admin và nhiều member khác trong cộng đồng.

Telegram: https://t.me/dautucryptovietnam

Kênh chanel insight https://t.me/kenhbit_news

Cùng thảo luận tại Cộng Đồng Đầu Tư Crypto Việt Nam ฿

Fanpage cập nhật tin nhanh Cộng Đồng Crypto Việt Nam