Giới thiệu

Bán khống (short) là hành động cho phép các nhà giao dịch thu lợi nhuận từ sự sụt giảm giá của tài sản. Vì vậy, nó là một cách rất phổ biến để quản lý rủi ro khi thị trường liên tục giảm giá, bảo vệ các khoản nắm giữ hiện có hoặc đơn giản là thể hiện triển vọng giảm giá trên thị trường. Tuy nhiên, đôi khi bán khống là một chiến lược giao dịch đặc biệt có rủi ro cao. Không chỉ bởi vì không có giới hạn trên cho giá của một tài sản, mà còn do các hiện tượng bán non. Một đợt bán non có thể được mô tả là một đợt tăng giá đột ngột. Khi nó xảy ra, nhiều người bán khống bị “mắc bẫy” và nhanh chóng thoát vốn từ vị thế của họ. Tất nhiên, nếu bạn muốn hiểu bán non là gì, trước tiên bạn cần phải hiểu bán khống là gì. Nếu bạn chưa hiểu về bán khống và cách nó hoạt động, hãy đọc bài viết Bán khống trong thị trường tài chính là gì? .Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu bán non là gì, cách bạn có thể chuẩn bị cho nó, thậm chí được thu lợi nhuận từ một đợt bán non bằng một vị thế mua khống (long) .

Bán non (short squeeze) là gì?

Một đợt bán non xảy ra khi giá của một tài sản tăng mạnh do nhiều người bán khống bị buộc phải rời khỏi vị thế của họ. Những người bán khống đang đánh cược rằng giá của một tài sản sẽ giảm xuống. Nếu thay vào đó, giá tăng, các khoản lỗ sẽ được tích lũy trong một vị thế bán khống. Khi giá tăng lên, những người bán khống có thể buộc phải đóng các vị thế của họ. Điều này có thể xảy ra bởi các quá trình kích hoạt cắt lỗ , thanh lý (đối với hợp đồng ký quỹ và hợp đồng tương lai). Nó cũng có thể xảy ra đơn giản vì các nhà giao dịch đóng các vị thế của họ theo cách thủ công để tránh thua lỗ lớn hơn. Vậy, người bán khống đóng vị thế của họ như thế nào? Câu trả lời là họ mua. Đây là lý do tại sao một đợt bán non dẫn đến giá tăng đột biến. Khi những người bán khống đóng các vị thế của họ, hiệu ứng xếp tầng của các lệnh mua sẽ đổ thêm dầu vào lửa. Do đó, một đợt bán non thường đi kèm với khối lượng giao dịch tăng đột biến tương đương. Tuy nhiên, đây cũng là điều cần cân nhắc. Lãi suất bán khống càng lớn thì người bán càng dễ mắc bẫy khiến họ buộc phải đóng vị thế của mình. Nói cách khác, càng có nhiều thanh khoản thì sự gia tăng biến động càng lớn có thể là do hiện tượng bán non. Theo nghĩa này, bán non gây ra sự gia tăng tạm thời của cầu trong khi nguồn cung giảm.

Ngược lại với bán non là mua non – mặc dù hiện tượng này ít phổ biến hơn. Tình trạng mua non (long squeeze) là hiện tượng tương tự xảy ra khi các cổ phiếu dài hạn bị mắc kẹt bởi áp lực bán phân tầng, dẫn đến giá giảm mạnh.

Một đợt bán non xảy ra như thế nào?

Một đợt bán non xảy ra khi áp lực mua gia tăng đột ngột. Nếu bạn đã đọc bài viết của chúng tôi về bán khống, bạn biết rằng bán khống là một chiến lược đi kèm rủi ro cao. Tuy nhiên, điều khiến cho một đợt bán non trở thành một sự kiện dễ biến động là sự đổ xô đột ngột để nhanh chóng mua các vị thế bán khống (thông qua lệnh mua). Điều này bao gồm nhiều lệnh cắt lỗ được kích hoạt ở một mức giá đáng kể và nhiều người bán khống đóng các vị thế của họ cùng một lúc theo cách thủ công.

Về cơ bản, một đợt bán non có thể xảy ra trên bất kỳ thị trường tài chính nào mà vị thế bán có thể được thực hiện. Đồng thời, việc thiếu các lựa chọn để bán khống cũng có thể dẫn đến việc tạo ra bong bóng giá. Rốt cuộc, nếu không có cách nào tốt để đặt cược vào một tài sản, nó có thể tiếp tục tăng trong một thời gian dài. Điều kiện tiên quyết của một đợt bán non có thể là phần lớn các vị thế bán khống thay vì các vị thế mua khống. Đương nhiên, nếu có nhiều vị thế bán hơn đáng kể so với các vị thế mua, thì sẽ có nhiều thanh khoản hơn để châm lửa. Đây là lý do tại sao tỷ lệ bán khống/mua khống có thể là một công cụ hữu ích cho các nhà giao dịch muốn theo dõi tâm lý thị trường.

Một số nhà giao dịch nâng cao sẽ tìm kiếm các cơ hội bán khống tiềm năng để mua bán và kiếm lời từ việc giá tăng đột biến nhanh chóng. Chiến lược này sẽ bao gồm việc tích lũy một vị thế trước khi đợt bán non hay mua non xảy ra và sử dụng đợt tăng đột biến nhanh chóng để bán với giá cao hơn.

Ví dụ về bán non

Hiện tượng bán non rất phổ biến trên thị trường chứng khoán. Điều này thường kéo theo tâm lý suy giảm đối với công ty, giá cổ phiếu cao và một số lượng lớn các vị thế bán khống. Giả sử, nếu một số tin tức tích cực bất ngờ xuất hiện, tất cả các vị thế bán khống đó đều bị buộc phải mua thêm, dẫn đến việc cổ phiếu tăng giá. Mặc dù vậy, một đợt bán non giống như một mô hình kỹ thuật hơn là một sự kiện cơ bản.

Theo một số ước tính, cổ phiếu Tesla (TSLA) từng là một trong những cổ phiếu được bán khống nhiều nhất trong lịch sử. Mặc dù vậy, giá cổ phiếu Tesla đã trải qua một số đợt tăng mạnh, tạo ra bẫy cho nhiều người bán khống. Bán non cũng khá phổ biến trong thị trường tiền mã hóa, đặc biệt là với Bitcoin. Thị trường phái sinh Bitcoin sử dụng các vị thế đòn bẩy cao và những vị thế này có thể bị mắc kẹt hoặc bị thanh lý bởi các biến động giá tương đối nhỏ. Do đó, các đợt bán non và mua non thường xuyên xảy ra trên thị trường Bitcoin. Nếu bạn muốn tránh bị thanh lý hoặc bị mắc kẹt trong những động thái như vậy, hãy xem xét cẩn thận số lượng đòn bẩy mà bạn đang sử dụng. Bạn cũng nên áp dụng một chiến lược quản lý rủi ro phù hợp. Hãy xem phạm vi giá Bitcoin từ đầu năm 2019 bằng hình bên dưới. Giá đã nằm trong một phạm vi sau khi di chuyển mạnh xuống phía dưới. Tâm lý thị trường xuống khá khá thấp, vì nhiều nhà đầu tư sẽ tìm kiếm các vị thế bán với kỳ vọng giá tiếp tục giảm.

Khả năng xảy ra bán non trên thị trường BTC/USD. Tuy nhiên, giá đã bay qua phạm vi một cách nhanh chóng đến nỗi khu vực này thậm chí còn không được kiểm tra lại trong một thời gian dài. Nó chỉ được kiểm tra lại nhiều năm sau đó, khi dịch coronavirus xảy ra (còn được gọi là “Thứ Năm Đen” ). Diễn biến nhanh chóng này có khả năng xảy ra do việc bán khống diễn ra trên diện rộng.

Tổng kết

Tóm lại, một đợt bán non xảy ra khi những người bán khống bị mắc bẫy và buộc phải mua lại các vị thế của mình, dẫn đến giá tăng mạnh. Các đợt bán non có thể tạo ra biến động, đặc biệt trong các thị trường có tỷ lệ vay nợ cao. Khi nhiều nhà giao dịch và nhà đầu tư sử dụng đòn bẩy cao, biến động giá cũng có xu hướng sắc nét hơn, vì việc thanh lý theo tầng có thể dẫn đến hiệu ứng thác nước. Hãy đảm bảo rằng bạn hiểu thể nào là bán non trước khi bạn nhập một vị thế bán khống. Nếu không, bạn có thể bị thua lỗ lớn.